Ciało Chrystusa
Transsubstancjacja i inne pytania
Ile Chrystus ma "ciał" ?
fizyczne lub historyczne (w tej postaci, którą miało od poczęcia do zmartwychwstania),
uwielbione (w tej postaci, którą ma po zmartwychwstaniu)
eucharystyczne (obecne w sakramencie Eucharystii pod postacią chleba)
mistyczne (tożsame z Kościołem jako wspólnotą osób wszczepionych w Chrystusa) (Encyklopedia PWN)
Właściwości po zmartwychwstaniu (chrystofania)
** ludzka postać (nie jest pewne czy koniecznie)
** zmysłową dotykalność
** świadkowie chrystofanii w pierwszej chwili nie poznawali Jezusa, a rozpoznanie go pociągało za sobą uwierzenie w niego.
Dlaczego Kościół jest ciałem Chrystusa?
Ten fakt przedstawiał najsilniej św. Paweł. Chodzi o to, że Chrystus jest głową wspólnoty. Ciało jest zależne od głowy i im większe posłuszeństwo głowie tym sprawniej działa cały człowiek. Ciało jest jednością, ale też ma różne członki, które mają różnorakie funkcje. Stajemy się członkami ciała Chrystusa przez spożywanie jego ciała eucharystycznego. Kościół jest ciałem Chrystusa podobnie jak dwie osoby - mąż i żona stają się jednym ciałem.
Zmartwychwstanie z ciałem
Ewangelie opowiadają nam o tym, że Jezus po śmierci spożywał posiłki, dotykał przedmiotów - co potwierdza jego fizyczny charakter. Jednak równocześnie potrafił przechodzić przez drzwi i znikać. Ciało to, niepodlegające przestrzeni i czasowi, istnieje niejako we wszystkich miejscach i w każdym czasie.
Wyobrażenie o zmartwychwstałym ciele
Można dokonać pewnego przybliżenia zmartwychwstałej rzeczywistości. Otóż nasze ciało składa się z atomów, ale w ciągu życia te atomy przemieszczają się, zastępowane są przez nowe, a stare ulatują. Tak na prawdę żaden atom nie musi pozostać na swoim miejscu. Tak więc to nie atomy stanowią ciało. Ciałem jest pewna idea, całokształt zasad, zależności, pewna niesamowicie złożona funkcja geometryczno, elektryczno, kinetyczna. Idea. Nie jest ważne skąd zostaną wzięte cząstki aby tą ideę zrealizować. Ciało po zmartwychwstaniu otrzymuje materię świętą. Nie jest to materia ziemska, która podlega grzechowi. Jest to materia, której nie ograniczają prawa materii, ale która może być jak materia. (Jest to pewne przybliżenie, pomysł, aby móc sobie wyobrazić tą wielką tajemnicę)
Pójście do nieba
Dlaczego Jezus poszedł do nieba razem z Ciałem. Mógł to zrobić wracając jak przedtem, jako źródło wszelkiego życia. Wniebowstąpienie z ciałem (czyli otrzymaną od Maryi niepowtarzalną ideą ciała) stało się możliwe dzięki zmartwychwstaniu. Ciało składające się ze zwykłych atomów do nieba nie może wstąpić, ale ciało urzeczywistnione w materii świętej ma tą możliwość bo nie podlega czasowi i przestrzeni. Uświęcenie ciała zostało podsumowane przez wniebowstąpienie.
Ciało Chrystusa w Eucharystii
W czasie Eucharystii Chrystus staje się obecny w opłatku. Nazywa się to "transsubstancjacją" czyli przeistoczeniem. Faktyczne Ciało Chrystusa może przybrać obecnie dowolną formę, również chleba. Faktycznie więc opłatek (mający wcześniej swoją ideę, konstrukcję logiczną) przedstawiony w materii zamieniany jest w Ciało Chrystusa, całego Chrystusa - (mającego swoją ideę, konstrukcję logiczną), przedstawionego w materii świętej w zewnętrznym kształcie opłatka.
Spożywanie komunii a choroby
Zachodzi pytanie co zrobić gdy bardzo chory na celiakię, albo schorzenia związane z alkoholem człowiek pragnie przyjąć komunię ? Czy ksiądz może sprawować w takiej sytuacji Mszę św. bez wypicia wina ? Okazuje się że ksiądz może sprawować eucharystię a Krew Chrystusa spożywa za niego wierny. Potrzebne jest na to wszakże zezwolenie ordynariusza miejsca. Wierni chorzy na celiakię którzy nie mogą spożywać glutenu mogą w takich wypadkach spożywać komunię tylko pod postacią wina. Natomiast niemożliwe jest używanie komunikantów, które by nie zawierały ani odrobiny glutenu.(Kongregacja Nauki i Wiary "Odpowiedź na przedłożone wątpliwości", Patres Sacrae Congregationis, 29.11.1982)
Szafarz komunii świętej
Nadzwyczajnymi szafarzami Komunii św., poza alumnami Seminarium Duchownego, mogą być mężczyźni w wieku od 35 do 65 lat. Wymagana jest dojrzałość w wierze: "zdrowa pobożność eucharystyczna i intensywne życie sakramentalne", wzorowe życie moralne, kwalifikacje intelektualne i przynajmniej ponadpodstawowe wykształcenie, aktywne uczestniczenie w życiu parafialnym, poważanie duchowieństwa i wiernych, sprawność fizyczna i psychiczna, otwarta i służebna postawa wobec drugich, serdeczność oraz łatwość nawiązywania kontaktów zwłaszcza z osobami chorymi i w podeszłym wieku". Posługa wymaga też odpowiedniego przygotowania w formie studium. Program studium obejmuje wykłady i ćwiczenia (!) z zakresu teologicznych podstaw liturgii, teologii Eucharystii, parafialnego duszpasterstwa chorych, laikatu w życiu parafii oraz innych zagadnień dotyczących obecności Chrystusa w Eucharystii.
Historia dogmatu o przeistoczeniu
** Spożywanie i łamanie chleba jako Ciała Chrystusa datuje się od samego początku.
** 787 Sobór Nicejski - przyjęcie prawdy o przeistoczeniu
** 1215 Sobór Laterański ostateczne podsumowanie sporów i starć, sprzeciw opinii że jako niegodni należy ograniczać ilość przyjmowania Eucharystii
** 1220 - ustanowienie adoracji
** 1264 Urban IV - ustanowienie święta Bożego Ciała
** 1415 ograniczenie wymagania spożywania Eucharystii jedynie do Ciała z możliwym ograniczeniem krwi.
Potwierdzenia Eucharystii w Piśmie Świętym
Jezus przygotowując do Eucharystii mówi:
"Kto spożywa ciało moje i pije krew moją" (J.5.56)
używa też czasu przyszłego aby wskazać że żadna z interpretacji tego znaczenia jeszcze nie jest osiągalna, że Eucharystia będzie dopiero dostępna w przyszłości:
"chlebem który ja dam"
"za was będzie wydane"
Oraz oczywiście właściwe ustanowienie Eucharystii następuje podczas Wieczerzy Wielkiego Czwartku.
"To jest" czy "to oznacza" ? Protestanci i liczne sekty aby nie mieć problemów ze swoim rozumieniem Eucharystii wprowadziły nieuzasadnione tłumaczenie kluczowych słów Chrystusa podczas Wieczerzy - "Bierzcie i jedzcie, to oznacza ciało moje". W aramejskim którego używał Jezus nie występuje słowo "jest", tym bardziej "jest jak". Więc słowa podczas wieczerzy brzmiały zapewne "Bierzcie i jedzcie, to Ciało moje" - tłumaczenie greckie dodało termin "estin" czyli konkretnie "jest" a nie "oznacza". Słowo oznacza mogłoby wystąpić w oryginale i również inaczej brzmiałoby w greckim. Zaznacza to św. Łukasz opisując kielich nie używając żadnego słowa w ogóle "Ten kielich to Nowe Przymierze"
Brzmienie słów Jezusa Czterej ewangeliści podają bardzo wiernie słowa z Ostatniej Wieczerzy, różniąc się jedynie w nieistotnych szczegółach. Znamienne jest to że żaden tekst nie da się wywieść z pozostałych i najprawdopodobniej biorą one początek bezpośrednio od oryginału aramejskiego. Oto przypuszczalne brzmienie (litery aramejskie mają wiele akcentów które tutaj trudno pokazać)
Sabun akhulun:
den hu guphi
demitijeheb alekhon;
hakheden abudun ledukhrani;
iszton minnah kullekhon:
hada kasa
hi kejama hadata
be idmi,
demisztepekh alekhon. |
Bierzcie, spożywajcie:
to [jest] Ciało moje
wydane za was;
to czyńcie na moją pamiątkę;
pijcie z niego wszyscy:
ten kielich
[jest] nowym przymierzem
w krwi mojej,
wylanej za was. |
Potwierdzenia wczesnego przyjmowania Eucharystii
Chrześcijanie od samego początku zbierali się na "łamaniu chleba" zdając sobie sprawę z faktycznej obecności w nim Chrystusa.
** Dz.2.46 "codziennie trwali jednomyślnie na modlitwie, a łamiąc chleb po domach, spożywali posiłek w radości i prostocie serca"
** Dz.20.7 "W pierwszym dniu po szabacie, kiedy zebraliśmy się na łamanie chleba"
** św. Justyn Męczennik ur. ok. 100 r.: "ten pokarm jest, taką mamy naukę, Ciałem i Krwią tego właśnie, Wcielonego Jezusa"
** św. Ignacy zmarły w 107 r.: "Powstrzymują się od Eucharystii i modlitwy gdyż nie wierzą, że Eucharystia jest Ciałem Pana naszego"
** Inne potwierdzenia św. Ireneusz, Klemens Aleksandryjski, Tertulian (II w.), Orygenes, św. Cyprian (III w.)
Cuda Eucharystyczne
W ciągu 1250 lat, od roku 750 do naszych czasów, w różnych miejscach na świecie odnotowano 132 cuda eucharystyczne. I choć krwawiące hostie, zachowujące setki lat świeżość opłatki, wieloletnie posty eucharystyczne są niewytłumaczalne dla nauki, choć komisje papieskie wiele razy potwierdzały te zdarzenia należą one do tzw. objawień prywatnych. Należy podkreślić że te zdarzenia nie są niczym bardziej niezwykłym od codziennego cudu eucharystycznego. (wykorzystano materiały: ks. Kazimierz Wolan MS w "La Salette", dyskusja na "Apologetyce", ks. Andrzej Trojanowski TChr w: "Miłujcie się")
Wczesny cud związany z Eucharystią św. Cyprian z Kartaginy (III w.) opowiada o kobiecie która składała ofiary bożkom i po przyjściu do domu z naczynia w którym przechowywała hostie wydobył się płomień.
Pierwsze (najprawdopodobniej) 750 r. - kościół San Legonziano w Lanciano - mnich benedyktyński stwierdza że trzyma rzeczywiste ciało a w kielich jest krew. Hostia do dzisiaj jest przechowywana, a badania stwierdziły, że jest to fragment mięśnia sercowego. Krew ma grupę AB (ta sama grupa co krwi na całunie)
Niektóre daty Znane są przypadki zamiany opłatka i wina na ciało i krew lub krwawienia hostii. Np.: Trania z 1000 r., Ferrara (28 marca 1171 r.), Alatria (1228 r.), we Florencja (30 grudnia 1230 r. i 24 marca 1595 r.), w Bolsena (1264 r.), Offida (1273 r.), Macerat (25 kwietnia 1356 r.), Turyn (6 czerwca 1453 r.), Asti (25 lipca 1535 r. i 10 maja 1718 r.), San Pietro a Patierno (27 stycznia 1772 r.).
Ostatni 1984 Papież Jan Paweł II udzielał komunii Koreance gdy komunikant zamienił się w Ciało. Papież nie wstrzymał celebry jedynie pobłogosławił kobietę.
Nienaruszone W Sienie od 1730 przechowywane są Hostie które nie tracą świeżości pomimo tego że położony obok chleb rozsypuje się po kilku latach całkowicie.
Post eucharystyczny Polega na tym, że dana osoba nie przyjmuje żadnych pokarmów poza Eucharystią. Do takich osób należą: św. Rita z Cascia, św. Katarzyna z Sieny, św. Róża z Limy, św. Józef z Cupertino, bł. Ojciec Pio, Anna Katarzyna Emmerich (XIX w.), Alexandrina da Costa (zm. 1963); Teresa Neumann (nie przyjmowała pokarmów od 1926-62), Marta Robin (od 1931-81)
Lewitacja Faverney z 25 na 26 maja 1608 podczas adoracji spłoną ołtarz, jednak monstrancja z hostią pozostała zawieszona w powietrzu. Zjawisko trwało 33 godziny i widziało go wiele tysięcy osób.
Polemika na temat sprawowania
Poniżej prezentujemy zarzuty obu stron razem z polemiką, oraz na końcu wnioski.
Komunia na rękę - argumenty przeciw
Świętokradztwo - Jeśli tak, to zawsze i wszędzie. Jednak kult świętych którzy tak sprawowali Eucharystię datuje się od samego początku. Są to m.in. Cyryl Jerozolimski, Bazyli Wielki, Jan Damasceński.
Nigdy nie była praktykowana - Praktyka ta istniała w Rzymie jeszcze w VII wieku i zanikła dopiero wraz ze zmianą chleba kwaszonego na przaśny po synodzie w Rouen 878
Była zwalczana przez sobory - Wprowadzenie nowego zwyczaju było związane ze zmianą podejścia. W owym czasie komunikowano rzadko a częściej adorowano.
Zanik należytej czci - Jak widać w pierwszych wiekach przyjmowanie Eucharystii na rękę nie owocowało zmniejszoną czcią. Liczne dokumenty wyrażają olbrzymią cześć dla Eucharystii.
Wzrost kradzieży - W przypadku podawania do ust kradzież jest również możliwa i niestety zdarza się.
Cząstki Hostii zawsze pozostają na rękach - Drobiny pozostają także na rękach księdza pomimo tego że symbolicznie obmywa on ręce.
Wprowadzenie komunii na rękę związane jest z protestantyzmem - Nie wszystko co sugerował Luter czy Kalwin było złe. Nakłaniali np. do głębszego czytania Biblii, do czego również nakłania Kościół katolicki
Komunia na rękę - argumenty za
Forma była znana już w starożytności - Obecna forma jest różna od rytuału starożytnego. Była ona udzielana na obie ręce. Nie można Jej było brać palcami, ale należało spożyć w głębokim ukłonie. W niektórych rejonach wschodu nie wolno było jej dotykać lewą ręką, ale związane to było z kulturą, która w ogóle traktuje jedzenie dotknięte lewą ręką za nieczyste.
"Bierzcie i pożywajcie" a więc trzeba "brać" - W takim razie należałoby brać rękami również kielich, a Kościół pierwotny tego nie robił. Ponadto dalej napisane jest, że Pan podawał im chleb.
Podkreślenie godności ciała człowieka, które jest świątynią ducha - Komunia nie ma na celu kontemplowanie swojej godności, lecz Chrystusa w postawie "Panie, nie jestem godzien"
Skoro księża mogą to dlaczego nie świeccy, przecież są równi - Ksiądz jest taki sam - wezwany do modlitwy, nawróceni i ofiary z siebie, ale w sposób szczególny przeznaczony do służby Bożej, a w czasie liturgii jest żywą ikoną Chrystusa. Gdy ksiądz przyjmuje Ciało Pańskie poza liturgią (np. w Wielki Piątek) przyjmuje Je do ust.
Stary zwyczaj, który trzeba odświeżyć - Sprawa celebrowania liturgii jest sprawą kościołów lokalnych, a na ziemiach polskich taki zwyczaj nigdy nie miał miejsca.
Komunia na rękę - Wniosek
Jakkolwiek przyjmowanie komunii na rękę nie jest czymś zdrożnym, tak powinno być związane ze zwyczajami lokalnymi, a w Polsce zwyczaj ten nie był praktykowany. Wprowadzenie powinno być poprzedzone głębokim zrozumieniem i długim przygotowaniem wiernych (obrzędy, specjalne kazania, oczyszczenie, pojednanie). W podróżach należy się jednak dostosować do zwyczajów lokalnych (powinno to też dotyczyć przyjeżdżających do Polski).
Komunia z tabernakulum czy z ołtarza
Komunikowanie z ołtarza podważa wiarę w trwanie postaci eucharystycznych - Jest to wniosek, który ma sugerować niegodność udzielania komunii tylko z hostii konsekrowanych na ołtarzu w czasie jednej Mszy św. Kościół pierwszych wieków jednak tak właśnie czynił, co nie przeszkadzało wierzyć w trwanie postaci eucharystycznych. Dowodem tego może być zwyczaj przesyłania Komunii przez papieża w listach biskupom lub wrzucanie ułomka Ciała Chrystusa z Mszy św. z poprzedniego dnia do kielicha. Ten ostatni zwyczaj pozostał symbolicznie do dzisiaj.
Komunikowanie siebie samego
"Bierzcie i jedzie" - sugeruje się tutaj, że dopuszczalne jest pozostawianie Ciała Chrystusa na ołtarzu, aby wierni podchodzili i sami udzielali sobie komunii. Jednak napisane jest również zaraz, że Jezus sam rozdawał uczniom Swe Ciało i Krew.
Aktywna rola wiernych - Komunia ma być celebrowaniem Chrystusa, a nie swojej godności i aktywności. "Panie, NIE JESTEM godzien"
Znana była taka praktyka w starożytności - Ograniczała się ona do miejsc gdzie nie było kapłana, zawsze jednak była do Hostia (Żertwa) otrzymana z rąk kapłana w kościele.
Nie są znane zasady zakazujące - Znana jest zasada z VI w., wydana za Katolikosa Mar Iso'yahba, mówiąca że nawet główny celebrans nie może podawać sobie sam komunii i musi ją przyjmować z rąk innego kapłana. W przypadku gdy był tylko celebrans i diakon ksiądz musiał najpierw położyć Hostię na rękach diakona, a następnie przyjąć Ją z jego rąk. Diakon mówił: "Ciało Chrystusa". Znany jest też dokument z VII w. Ordo Romanus I, w którym widać, że nawet papież sam nie podawał sobie komunii. Praktyka zmieniona została, gdy przyjęto, że nie można przyjmować komunii od stojącego niżej i ksiądz zaczął udzielać ją sobie "in persona Christi".
Inne Kościoły
** Prawosławie - transsubstancjacja - zamiana
** Ewangelicko-augsburski - tylko konsubstancjacja - współistnienie
** inne protestanckie - nie uznają obecności
** wyjątki - Kościół Chrześcijan w Duchu Prawdy i Pokoju (ruch zielonoświątkowy) - uznaje przeistoczenie
Wypowiedzi
Św. Jan Vianney
Gdyby nam powiedziano: - O tej to godzinie wskrzeszą umarłego - pobieglibyśmy szybko, aby to zobaczyć. A konsekracja... czy to nie większy cud niż wskrzeszenie umarłego?
Nie ma nic równie wielkiego jak Eucharystia. Gdyby Bóg miał coś cenniejszego - ofiarowałby nam to.
Pan jest tu (w Eucharystii) ukryty, czeka, byśmy Go odwiedzili i przedstawili Mu nasze prośby. Popatrzcie jak jest dobry! Dostosowuje się do naszej słabości... Gdyby ukazał się nam w całej swej chwale, nie odważylibyśmy się zbliżyć do Niego...
Bez boskiej Eucharystii nie byłoby szczęścia na tym świecie, a życie byłoby nieznośne. Gdy przyjmujemy komunię świętą, dostajemy i radość, i szczęście.
Komunia święta jest miłosną kąpielą.
Jeśli bylibyście przekonani o rzeczywistej obecności Pana w Przenajświętszym Sakramencie i modlili się żarliwie - na pewno uzyskalibyście wasze nawrócenie.
św. Faustyna Kowalska
Komunia św. jest to łączenie się z Panem na wskroś duchowe, jest to wielka przewaga ducha nad naturą.
Lękam się życia, w którym dniu nie mam Komunii św. Sama siebie się lękam. Jezus utajony w Hostii jest mi wszystkim. Z Tabernakulum czerpię siłę, moc odwagę, światło; tu w chwilach udręki szukam ukojenia. Nie umiałabym oddać chwały Bogu, gdybym nie miała w sercu Eucharystii.
Najuroczystsza chwila w życiu moim, to chwila, w której przyjmuję Komunię św. Do każdej Komunii św. tęsknię i za każdą Komunię św. dziękuję Trójcy Przenajświętszej.
... życie wiekuiste musi się już tu na ziemi zapoczątkować przez Komunię św. Każda Komunia św. czyni cię zdolniejszą do obcowania przez całą wieczność z Bogiem.
Trudno by mi było przeżyć dzień, gdybym nie była u Komunii św. On jest tarczą moją, bez Ciebie Jezu nie umiem żyć.
Blaize Pascal
Jak ja nienawidzę tego błazeństwa, aby nie wierzyć w Eucharystię! Jeżeli Ewangelia jest prawdą, jeśli Chrystus jest Bogiem, jakaż w tym trudność?
Wykorzystane materiały
** ks. Kazimierz Wolan MS artykuł w "La Salette"
** "Apologetyka"
** ks. Andrzej Trojanowski TChr artykuł w: "Miłujcie się"
** Zenon Ziółkowski "Najtrudniejsze Stronnice Biblii"
** ks. Aleksander Posacki "Cuda Eucharystyczne"
wystarczy kliknąć
aby pomóc w promocji
